Badania diagnostyczne

Elektrokardiografia (EKG) – zabieg diagnostyczny wykorzystywany w medycynie w celu rozpoznawania chorób serca; pozwala na ocenę rytmu i częstości pracy serca oraz umożliwia wykrycie uszkodzenia mięśnia sercowego u osób, które przeszły lub właśnie przechodzą zawał serca.

Na podstawie zapisu EKG można również ocenić wielkość komór serca. Jest to metoda pośrednia polegająca na elektrycznej rejestracji czynności mięśnia sercowego z powierzchni klatki piersiowej w postaci różnicy napięć pomiędzy dwoma elektrodami, co graficznie odczytujemy w formie krzywej elektrokardiograficznej na specjalnym papierze milimetrowym bądź na ekranie monitora. Badanie EKG wykonuje się w gabinecie lekarskim.

W czasie badania pacjent ułożony jest w pozycji leżącej z odkrytymi kończynami i klatką piersiową. Elektrody przymocowuje się na kończynach górnych i dolnych oraz klatce piersiowej przy pomocy specjalnych uchwytów lub przyssawek. Żel, którym smaruje się skórę przed założeniem elektrod zwiększa przewodzenie pobudzeń elektrycznych. Podczas badania należy pozostać w bezruchu, ponieważ skurcze mięśni zaburzają zapis. Wynik jest podawany w postaci graficznego wykresu, który następnie jest interpretowany przez lekarza. Całe badanie trwa około 5-10 minut.

Badanie echokardiograficzne (ECHO) ma od wielu lat ugruntowaną i niepodważalną pozycję w codziennej praktyce klinicznej.  Metoda ta jest wiarygodnym i wszechstronnym narzędziem umożliwiającym ocenę budowy i czynności serca. Nowoczesne aparaty echokardiograficzne umożliwiają wykonania badania poprzez obrazowanie serca metodą dwuwymiarową – płaszczyznową (2D), wykonanie przekrojów w jednym wymiarze (M-Mode) i obrazowanie kierunku przepływu krwi metodą Dopplera. Niektóre ośrodki medyczne w kraju dysponują również aparatami z możliwością obrazowania trójwymiarowego (3D). Echokardiografia przezklatkowa jest badaniem technicznie łatwym do wykonania. Wykorzystując fale ultrasonograficzne z dostępu międzyżebrowego można uwidocznić wielkość jam serca, grubość ścian, wzajemny stosunek jam, masę lewej komory, patologiczne twory w jamach serca, ubytki przegród, płyn w jamach osierdzia, zmiany anatomiczne zastawek, można określić stopień ich zwężenia i niedomykalności, ciśnienie skurczowe w prawej komorze i tętnicy płucnej, można ocenić globalną czynność skurczową lewej komory, ocenić zaburzenia kurczliwości ścian i określić typ zaburzeń rozkurczu lewej komory, można ocenić wielkie naczynia.
Echokardiografia jest najlepszą metodą obserwacji postępu wady zastawkowej, umożliwiającą podjęcie decyzji o leczeniu zabiegowym w odpowiednim czasie, czy można wykonać zabieg naprawczy, czy też trzeba wszczepić sztuczną zastawkę.
Obrazowanie echokardiograficzne odgrywa podstawową rolę we współczesnej diagnostyce kardiologicznej. Przyczynia się do rozpoznania wielu chorób serca i pomaga podejmować decyzje terapeutyczne. Zaletą badania jest bezpieczeństwo, możliwość powtarzania i względnie niski koszt.

Audiometria tonalna (PTA) – jedna z najczęściej stosowanych metod subiektywnego badania słuchu. Jej głównym celem jest ocena progu słyszenia, pozwalająca określić rodzaj oraz stopień upośledzenia tego zmysłu. W audiometrii tonalnej badanie słuchu polega na pomiarze przy przewodnictwie powietrznym lub kostnym, ubytku słuchu dla tonów sinusoidalnych o różnych częstotliwościach.

Wyniki są prezentowane w postaci krzywych tzw. audiogramów, które przedstawiają próg słyszenia. Próg ten określany jest przez stopniowe wzmacnianie tonu – metoda wstępująca lub przez jego osłabienie – metoda zstępująca. Pasmo częstotliwości w jakim przez najmniejszą wartość słyszalnego tonu pozwala się wyznaczyć próg słyszenia utrzymuje się w przedziale od 250 Hz do 8 kHz.

Osoba wykonująca badanie zaprasza do specjalnej, wyciszonej kabiny pomiarowej, gdzie pacjentowi zakładane są słuchawki oraz otrzymuje on tzw. przycisk odpowiedzi. Do ucha podawany jest ton pomiarowy o określonym natężeniu i częstotliwości. Zadanie pacjenta polega na sygnalizowaniu poprzez naciśnięcie przycisku, przy którym poziomie zaczyna słyszeć jakikolwiek dźwięk. Po każdej odpowiedzi oznaczającej usłyszany dźwięk, osoba badająca zmniejsza głośność. W ten sposób oznaczany jest najcichszy sygnał słyszany przez badanego.

Wyniki są prezentowane w postaci krzywych tzw. audiogramów. Krzywe te obrazują schorzenia i wielkość ubytków słuchu i są podstawą do ewentualnego leczenia i doboru aparatu słuchowego. Po wykonaniu badania dla jednego ucha, jest ono powtarzane dla ucha drugiego.

Ultrasonografia (USG) – nieinwazyjna metoda diagnostyczna, pozwalająca na uzyskanie obrazu przekroju badanego obiektu. Metoda ta wykorzystuje zjawisko rozchodzenia się, rozpraszania oraz odbicia fali ultradźwiękowej na granicy ośrodków, przy założeniu stałej prędkości fali w różnych tkankach równej 1540 m/s.

Jednym z bardzo popularnych obecnie zastosowań ultrasonografii jest USG płodu u kobiet, USG piersi, USG jamy brzusznej, USG tarczycy, USG serca, tzw. echokardiograficzne oraz USG naczyń krwionośnych z wykorzystaniem zjawiska Dopplera.

Podczas badania pacjent odsłania tę część ciała, która ma zostać poddana badaniu. USG przeprowadza się w pozycji leżącej. Lekarz nakłada na skórę specjalny żel, który pomaga w przesuwaniu głowicy aparatu oraz ułatwia przenikanie fali ultradźwiękowej. Potem lekarz przesuwa głowicę aparatu USG, obserwując jednocześnie obraz na monitorze.